BIOS (Basic Input/Output System-Temel Giriş/Çıkış Sistemi), sisteminizi başlatmaktan sorumlu yazılımdır. Silinebilir, programlanabilir, salt okunur bir bellek (EPROM) yongası üzerinde programlanan BIOS, güç kaynağı kapatıldığında verileri tutan bu bellek (EPROM) yongasında depolanır. BIOS ayarlarının bilinmeden değiştirilmesi sistemin arızalanmasına sebebiyet verebilir. Bir çok üretici bu yüzden BIOS ayarlarının seçeneklerini kısıtlar. Çoğu sistemde F1,F2,F11,F12 veya DEL düğmesi ile kurulum menüsüne girebilirsiniz.
Yetkisiz kişilerin BIOS üzerinde değişiklik yapmasını önlemek için BIOS güvenliği bölümü kullanılır.
Libre veya Core... Bir çok üretici ve buna bağlı kullanıcılar özgür olmayan BIOS yazılımı kullanırlar. GNU/Linux dağıtımlarını kullansalarda özgür ve ücretsiz olmayan BIOS/UEFI yazılımı sisteminizde açık yaratır. (Örnğ. Meltdown ve Spectre) Bu açıkları hem istemeyerek kendileri hemde devlet kontrollü olarak bırakırlar. Açıklar kullanılıp insanlara zarar gelince kısa bir yazı ve küçük bir para cezası ile sorumluluk reddi yayınlayan ürün geliştiricilerin insafına kalmak yerine bu arkakapıları(backdoor) kapamak için Libreboot veya Coreboot kullanmak zorunda kalıyoruz. Libre kullanırsanız (adından anlışılabileceği gibi özgür) güvenli ve etik olursunuz.
Libreboot ile şuan kullandığınız BIOS yazılımının farkları çok değildir. Öncelikle herkesin katkıda bulunup geliştirebileceği,hataları düzeltebileceği tamamen ücretsiz bir yazılımdır. Libre/Core sisteminizi daha hızlı açmanızı sağlar ve sözde GÜVENLİ denilen BIOS'lardan daha güvenlidir. Standart BIOS'larda olan her şey yine vardır ve varsayılan olarak gelen BIOS'lara nazaran daha çok gelişmiş özellik sunar.
FSF sponsorluğu her zaman istediğimiz gibi olmasada her neyse sitelerindeki dokümantasyondan dolayı buraya Libreboot'u ekliyorum. Desteklenen cihazları burada bulabilirsiniz. https://libreboot.org/docs/hardware/
Hiçbir zaman bir masaüstü bilgisayarın kalitesini veremeyecekleri halde çevrimiçi ortamlarda güvenli olmanın en iyi yolu malesef laptoplardır. Ülkemizde malesef ucuz değildir. Yurtdışında yaşıyorsanız Libre/Core destekli bir laptopu 30EUR-250EUR / 50USD-250USD gibi bir fiyata alabilirsiniz.
https://en.wikipedia.org/wiki/Coreboot
https://en.wikipedia.org/wiki/Libreboot
https://libreboot.org/
https://www.coreboot.org/